రాభణ

రాభణ

https://cherukuramamohan.blogspot.com/2017/01/blog-post_31.html

ఇది  కాళీదాసు చాటువు అని చెప్పుకొంటారు. ఒక బ్రాహ్మణుడు కడుపు చేత పట్టుకొని భోజరాజు వద్దకు వచ్చి తాను పౌరాణికుడనని చెప్పుకొన్నాడు. అప్పుడు భోజుడు తను వ్రాసిన చంపూ రామాయణమును గూర్చి కాళిదాసాది కవులతో ముచ్చటిస్తున్నాడు. రావణుని గూర్చి చర్చ జరుగుతూ వుండినది. ఆ పండిత సదస్సులో భోజుడు చంద్రుడి లాగా వెలుగుతూ తన ప్రియమైన రోహిణి చెంతనున్నాడా అన్నట్లు కాళీదాసును తన ప్రక్కన కూర్చుండబెట్టుకొని వున్నాడు. బ్రాహ్మణుడు తనను పరిచయము చేసుకొను ప్రయత్నములో ఆ సదస్సు లో కవి పండిత శ్రేష్ఠులను చూసి జడుసుకొన్నాడు. అంతలో రాజు రావణుని గూర్చి తెలుపమని అడిగితే పండితుడు తత్తరపాటుతో 'రావణ' అని ప్రారంభించుటకు బదులుగా 'రాభణ' అని అన్నాడు. భోజుని ముఖ కవళికలు మారటం కాళీదాసు గమనించినాడు. ఆయన వెంటనే ఆ పౌరాణికుని సమర్థిస్తూ " మహారాజా వారి విద్వత్తును గూర్చి నేను కర్ణాకర్ణిగా ఎన్నోమార్లు విని వున్నాను. ఆయన ఉద్దేశ్యం మనమందరమూ చేసుకోగలమోలేమో అని 'రాభణ' పద ప్రయోగము చేసినాడని చెప్పినాడు.

అంత భోజుడు దాని వివరమడిగితే కాళీదాసు ఇట్లు చెప్పినాడు.

కుంభకర్ణే భకారోస్తి, భకారోస్తి విభీషణే

అగ్రతశ్చ స్వయం రాజా 'రాభణో'నచ 'రావణః'

అని సర్ది చెప్పినాడు. ముగ్దుడైన భోజరాజు అతనిని ఉచిత రీతి సత్కరించి పంపినాడు.

ఇంతకూ కాళీదాసు చెప్పిన శ్లోకమునకు తాత్పర్యమేమిటంటే

రాజా! మొదటి తమ్ముడైన కుం'భ'కర్ణుని పేరులో లో 'భ' వుంది రెండవ వాడిన వి'భీ'షణుడిలో 'భ' వుంది. మరి స్వయంగా రాజు దానికి తోడూ వారికి అగ్రజుడైన వాడు "రా'భ'ణుడు" కాక రావణుడు ఎట్లౌతాడు అని విమర్శచేసి చెప్పినాడు.

అదండీ విషయము.