అజరామర సూక్తి – 297 अजरामर सूक्ति – 297 Eternal Quote – 297

 అజరామర సూక్తి – 297

अजरामर सूक्ति – 297

Eternal Quote – 297

दर्शनध्यानसंस्पर्शैः मत्सी कूर्मी च पक्षिणी ।

शिशुं पालयते नित्यं तथा सज्जनसङ्गतिः ॥ 4-3 - चाणक्य नीति

దర్శన ధ్యాన సంస్సర్శైర్మతీసకూర్మీ చ పక్షిణీ |

శిశుం పాలయతే నిత్యం తథా సజ్జన సంగతిః || 4 – 3 – చాణక్య నీతి

చేప చూపుతోను, తాబేలు ధ్యానముతోను, పక్షిస్పర్శతోను(తాకుట) తమ తమ సంతానమును నిత్యము రక్షించుచుండును. అట్లే శ్రేష్ఠపురుషుల సంబంధము మనుష్యులను పోషించును, రక్షించును. 

 సత్సంగ మహిమను గూర్చి భర్తృహరి-

జాడ్యం ధియో హరితి సించతి వాచి సత్యం, 

మానోన్నతిం దిశతి పాపమపాకరోతిః |

చేతః ప్రసాదయతి దికక్షు తనోతి కీర్తిం,

నత్సంగతిః కథయ కిం న కరోతి పుంసామ్‌ || (భర్తృ. నీతి. 22)

ఈ శ్లోకము యొక్క, ఏనుగు లక్ష్మణకవి గారి, తెనుగుసేత దిగువన చదవండి.

సత్య సూక్తి ఘటించు ధీ జడిమ మాన్చు

గౌరవ మొసంగు జనులకు కలుష మడచు

కీర్తి ప్రకటించు చిత్త  విస్ఫూర్తి జేయు

సాదు సంగంబు సకలార్థ సాధనంబు

సత్సంగతి బుద్ధిమాంద్యమును బోగొట్టును. వాక్కు నందు సత్యమును నిల్పును. గౌరవమును చెందును. గొప్ప గౌరవమును గలిగించును. పాపమును బోగొట్టును. దిక్కులందంతట యశస్సును వ్యాపింపజేయును. మానవులకు సత్సంగతివలన ఏమి కలుగదో చెప్పును.జంతువుల వలె మానవులు రక్షణ పోషణ పిల్లలకు ఇచ్చినంత మాత్రాన మన బాధ్యత తీరినట్లు కాదు. పిల్లల శ్రేయస్సు దానితో సరిపోదు. మనము మానవులము. బుద్ధిజీవులము.  అందువల్ల పిల్లలకు ఆధ్యాత్మిక మరియు 

మేధోభివృద్ధి  ఎంతో అవసరము. అది ఆ పసివారిని, ఇంట్లో తగిన సంస్కారము నేర్పిస్తూ సత్సాంగత్యము ఏర్పరుప గలిగితే అది మనస్సు మేధస్సుల యొక్క సానుకూలాభివృద్ధికి 

సహాయపడటమే కాకుండా ప్రతికూల మార్గంలో వెళ్ళకుండా వారిని రక్షిస్తుంది. ఇది గెలుపు-గెలుపు పరిస్థితి. సంతానము సక్రమ మార్గములో పయనించినపుడే తన కుటుంబమునకు వన్నె తేగలుగుతాడు.  పిల్లల ఎదుగుదలకు సాంగత్యమే సర్వస్వము. వారు పెరిగి పెద్దవారై గూడు వదలిన తర్వాత జీవితమును స్వంతముగా ఎదుర్కొనుటకు వీలు కల్పిస్తుంది.కావున తలిదండ్రులు తమ పిల్లల పెరుగుదలకు సమర్థవంతమగు  గురువుల వద్ద వదిలితే, జీవితములో ఉన్నత శిఖరములకు ప్రాకగలరు. పెరుగుదలకు తమను తాము అంకితం చేసే సూత్రప్రాయమైన, క్రమశిక్షణ గల మరియు చక్కటి పాండిత్యమున్నవారలతో అనుబంధాన్ని కలిగిన ఉన్న పైన తెలిపిన ప్రయోజనముల నన్నింటినీ పొందవచ్చును.

అందువల్ల, ఎన్ని ఖర్చులు ఉన్నా తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లల ఆలనా పాలన సంస్కారము 

మొదలగునవి, తమతోనే ప్రారంభించి, మంచి సాంగత్యములో ఉంచినచో తమ బాధ్యతను చక్కగా నిర్వహించినవారౌతారు.

दर्शनध्यानसंस्पर्शैः मत्सी कूर्मी च पक्षिणी ।

शिशुं पालयते नित्यं तथा सज्जनसङ्गतिः ॥ 4-3 - चाणक्य नीति

मछली की तरह, देख कर; कछुआ, ध्यान के माध्यम से; पक्षियों, ऊष्मायन द्वारा - अपने बच्चों की 

देखभाल करते हैं l उसीतरह लोगों को अपने बच्चों को हमेशा अच्छी संगत में रखकर उनकी 

रक्षकरनी चाहिए। अधिकांश जानवर अपनी संतानों को जन्म देने के लिए जाने जाते हैं और थोड़े 

समय के  पालन-पोषण के बाद, वे उन्हें अपने लिए छोड़ देते हैं। लेकिन उन पोषण के चरणों के 

दौरान, वे अत्यंत सावधानी बरतते हैं, लगभग जैसे कि दुनिया में और कुछ नहीं है जो वे करना चाहते 

हैं!

मछलियां अपने अंडों पर तब तक नजर रखती हैं जब तक कि उन अण्डों से मछली बाहर आजाएं।

कछुए अपने अंडे देते ही उन अण्डों को धरातल में रखकर उन्ही के ध्यान में रह्जाते हैं l

यहां तक ​​कि वे अपने शिकारियों के कार्यों पर भी ध्यान से विचार नहीं करते हैं और अंडों के लिए 

सबसे सुरक्षित स्थान का चयन करते हैं। वे एक ऐसे स्थान पर एक छेद खोदते हैं जो उनके बच्चों के 

विकास और अन्देसे बाहर निकलने के लिए सबसे उपयुक्त हो।

पक्षी अपने अंडे सेते हैं। वे उन्हें कठोर जलवायु परिस्थितियों और शिकारियों से भी बचाते हैं। वे उन्हें 

तब तक खिलाते और पालते हैं जब तक कि उनके पंख अपने आप उड़ने के लिए पर्याप्त मजबूत न 

हों। इस सिलसिले में पेंगुइन का एक बहुत अद्भुत विषय मै बताता हूँ ! सबसे कठिन और ठंडी 

परिस्थितियों में, वे सुनिश्चित करते हैं कि अंडा कभी भी जमीन को न छुए। वे अंडे को अपने पैरों पर 

लेकर चलते भी हैं। क्योंकि, अगर यह जमीन को छूता है, तो अंडा जम जाएगा और युवा जीवन की 

लड़ाई शुरू होने से पहले ही परलोकचल बासेगा !

हालाँकि, ये सभी: पशु, पक्षी और मछली एक जैसे, अपने बच्चों को उतना सावधानसे तब तक 

परवरिश करते हैं जब तक वे स्वयंसिद्ध नहीं बने! सिर्फ इंसान ही ऐसे एकमात्र  प्राणी है जो अपनी 

संतानों को सबसे लंबे समय तक आश्रय देता है, उनका पालन-पोषण करता है l  

कृपया भर्तृहरि के इस श्लोक को देखें कि बुद्धिमान अनुशासित और सिद्धांतवादी लोगों की संगति से

हमारे शिशुओं को क्या मिलता है।

जान्यां धिय हरिति सिण्चति वाचि सत्य:,

 मन्ननतिं दीशति पापमपाकार्ति: |

 चीतां प्रसादायति दिकाकु तनुति कीर्ति:,

 नटसंगतिं कथा किं न कार्ति पुन्सम् ll (भर्त्रृहरि। नीति। 22)

यह मन की नीरसता को दूर करता है, यह वाणी में सत्य का छिड़काव करता है, यह गरिमा को 

बढ़ाता है, यह बुराई को दूर भगाता है, यह बुद्धि को शुद्ध करता है, यह हर जगह प्रसिद्धि फैलाता है। 

देखेंगे तो इन सब अच्छे लक्षण सत्संगती से ही मिलता है l अच्छी संगती इंसानों को क्या नहीं देती है।

अगर एक इंसान घर बनाकर अपने बच्चों का पेट पालता है तो क्या उसका काम हो जाता है? यह 

केवल बच्चों को कठोर जलवायु और भूखे मरने से बचाएगा। यह बच्चे की भलाई के लिए पर्याप्त नहीं 

होता है l   जिस परिपक्वता पर मनुष्य काम करता है, उसे शारीरिक सुरक्षा और भोजन से अधिक 

की आवश्यकता होती है! उन्हें बौद्धिक और आध्यात्मिक विकास की अधिक आवश्यकता होती है l 

उन्हें हमेशा अच्छी संगति में रखकर एक अच्छा और नेक इंसान बनाना पड़ता है ! यह न केवल मन 

के सकारात्मक विकास में सहायता करता है बल्कि उन्हें नकारात्मक रास्ते पर जाने से भी बचाता है। 

यह एक जीत -जीत की स्थिति है। अच्छी संगति ही एकमात्र विकल्प  है जो हर समय कठोर या 

मैत्रीपूर्ण वातावरण में अपनी संतान को सुरक्षित और स्वस्थ रखने का आश्वासन देती है। यह बच्चों को 

घोंसले से बाहर निकलने के बाद अपने दम पर जीवन से निपटने में सक्षम बनाता है l

कृपया उन सैद्धांतिक, अनुशासित और बुद्धिमत्ता से भरे विद्वानों के साथ जुड़ने के लाभों को देखें जो 

अपने बच्चों के विकास के लिए खुद को समर्पित करते हैं।

इसलिए, हर कीमत पर, माता-पिता को अपने बच्चों को अच्छी संगति में रखने का प्रयास करना 

चाहिए, और इस का शुरुआत खुद से करें । सबसे अच्छा सुरक्षा कवच जो हम अपने बच्चों को प्रदान 

कर सकते हैं, वह है, उन्हें महान लोगों की छात्र छाया में रखना और उसका आनंद लेना सिखाना!

अच्छी संगत के साथ कोई भी सड़क लंबी नहीं होती क्योंकि अच्छी संगत जीवन के सफर का सबसे 

छोटा और आसान रास्ता है। घर की और माता पिताके शान बच्चे तब बढ़ासकते हैं जब उन लोगों 

को सज्जन सांगत्य मिलजाता है l

Darśanadhyānasaṃsparśaiḥ matsī kūrmī ca pakṣiṇī ।

Śiśuṃ pālayate nityaṃ tathā sajjanasaṅgatiḥ॥ 4 – 3 - cāṇakya nīti

Just like the fish, by watching over; turtle, through dhyana; birds, by incubation - take care of their young, (people) should protect their children by keeping 

them in good company always. Most of the animals are known to give birth to their offspring and after a short period of nurture, they leave them to fend for 

themselves. But during those nurturing stages, they take the utmost care, 

almost as if there is nothing else in the world that they would rather do!

Fish keep a constant watch over their eggs till they hatch.

Turtles lay their eggs and are done with childcare. But, even they carefully 

contemplate their predators' actions and select the safest spot for the eggs. 

They dig a hole in a spot that best suits their young to grow and hatch.

Birds incubate their eggs.  They protect them from harsh climatic conditions 

and predators as well. They even feed and nurture them until their wings are 

strong enough to fly on their own. (Penguins are so amazing! Under the 

harshest and coldest circumstances, they make sure that the egg never 

touches the ground. They even walk carrying the egg on their feet. Because, 

if it touches the ground, the egg shall freeze and the young shall lose the 

battle of life before it even begins!).

However, all these: animals, bird and fish alike, let go of their young! A human 

is the only being who shelters, nurtures and pampers his offspring for the 

longest duration!

Please look at this sloka of Bhartruhari about what we gain from the 

association of wise disciplined and principled people.

Jāḍyaṁ dhiyō hariti sin̄cati vāci satyaṁ,

 Mānōnnatiṁ diśati pāpamapākarōtiḥ |

 Cētaḥ prasādayati dikakṣu tanōti kīrtiṁ,

 Natsaṅgatiḥ kathaya kiṁ na karōti punsām‌|

(Bhartr̥. Nīti. 22)

It removes the mind’s dullness.it sprinkles truth in speech.it increases 

dignity.it drives away evil.it purifies the intellect.it spreads fame everywhere. 

See what good company not provides to humans.

Is one's job done if he builds a home and feeds his children? This would only 

protect children from harsh climates and starving. Shouldn't that be sufficient 

for the wellbeing of the child? The maturity at which humans work requires 

more than physical protection and food! They also need intellectual and 

spiritual growth. How is that done? How does one provide nourishment for 

the mind and the intellect?  By always keeping them in good company! This 

not only aids for positive growth of the mind but also protects them from 

going on a negative path. It is a win-win situation. Good company is the only 

insurance that assures to keep one's offspring safe and sound in either harsh 

or friendly environments at all times.  This equips the children to be able to 

deal with life on their own once they are out of the nest, so as to say.

Please see the benefits f having association with principled, disciplined and 

learned scholars who dedicate themselves for the growth of their wards.

 Hence, at all costs, parents should strive to keep their children in good 

company, beginning with themselves :).  The best protective shield we can 

provide our children with is, teaching them to seek and enjoy the company 

of the noble!

No road is long with good company because good company is the shortest 

and easiest route in the journey of life. Find your shortcuts and aid your 

children in finding theirs :).

స్వస్తి.