అజరామర సూక్తి – 291
अजरामर सूक्ति – 291
Eternal Quote – 291
सन्तोषः परमो लाभः सत्सङ्गः परमा गतिः ।
विचारः परमं ज्ञानं क्षमे परमं सुखम् ॥
సంతోషః పరమో లాభః సత్సంగః పరమా గతిః ।
విచారః పరమం జ్ణానం క్షమే పరమం సుఖం ॥
ఆర్జనలో ఉన్నతమైనది సంతోషం, జ్ఞానుల సాంగత్యం పొందడం అన్నది ఘనమైన
కార్య సాధన, ప్రశ్న లేక విచారణ అన్నది జ్ఞాన సముపార్జనకు ఉత్తమమైనది,
క్షమాగుణము ఉత్తమమైన భోగము లేక ఆనందము.
ఒకరు అనేక రూపాల్లో, ఆకారాలలో సంపదను కూడబెట్టుకోవచ్చు. అతను మొత్తం
ప్రపంచంలో అత్యంత ధనవంతుడు కావచ్చు. అయినప్పటికీ, అతను ధనవంతుడు
కాదు, కానీ ఎవరు కలిగినదానితో తృప్తి చెందుతాడో అతనే ధనవంతుడు.
‘సంతుష్టిఃనందనం వనం’ అన్నది నీతి శాస్త్రము. ‘ప్రాప్తంబగు లేశమైన పదివేలనుచున్
తృప్తిన్ చెందని మనుజుడు సప్త ద్వీపములనైన చక్కంబడునే’ అన్నది బలిచక్రవర్తి చెప్పిన
భాగవత వాక్యము. సంతృప్తి లేనివానికి, లోకములోని ఆస్తుల మొత్తము వచ్చినా
సంతోషము కలిగించదు. అందువల్ల, సంతృప్తి సర్వ శ్రేష్ఠ మైనది.
ప్రజలు తమ చుట్టూ ఉన్నవారిని అనుకరిస్తారు. అనుకరించడానికి తనకన్నా మంచి
వ్యక్తిని కలిగి ఉంటేనే ఒకరు క్రమంగా తనను తాను మెరుగుపరుచుకొన గలడు. అది
విబుధుల సహవాసంలో మాత్రమే జరుగుతుంది. ఒకరు ఆ స్థితిని సాధించినట్లయితే,
తనను తాను మెరుగుపరుచుకోవడం అనేది సమయ సహరము మాత్రమే. అందువల్లనే,
సాదు సంఘంబు సకలార్థ సాదకంబు’ అన్నారు పెద్దలు.
చదవడం, వినడం, చూడటం - ఇవన్నీ నేర్చుకునే సాధనాలు. కానీ, ఆ నేర్చుకొన్నది ఆ
వ్యక్తి జీవితంలో ప్రతిబింబించి, ప్రేరేపించబడకపోతే, అతనికి ఆ జ్ఞానం ఉండీ
ఉపయోగము లేదు. అంటే కలిగిన జ్ఞానమును ప్రదర్శించలేక పోతే అది ఉండీ
నిరర్థకమే! అందువల్ల ప్రతిబింబం జ్ఞానం యొక్క ఉత్తమ రూపం.
సముద్రమంత ఆస్తులు, కొండంత బ్యాంకు బ్యాలెన్స్ లేదా సొగసైన కారు – ఇలాంటి
విషయాలు ఆనంద కారకములని కొందరు అనుకోవచ్చు. అవి అశాశ్వతమైనవి. వాని
స్వాదీనతను కోల్పోవచ్చు. ఆస్తులు అరిగి పోవచ్చు, బ్యాంక్ లోని సంపద కరిగిపోవచ్చు.
కారు తుప్పు పట్టవచ్చు. కానీ కలకాలమూ నిలిచేది మానసిక ప్రశాంతత. మనస్సు
యొక్క అల్లకల్లోలమును అణచివేయగలిగినవాడే ఆనందము యొక్క అత్యున్నత స్థాయికి చేరుకోగలుగుతాడు.
ఈ శ్లోకము పురోగతి, సాధన, జ్ఞానము మరియు ఆనందానికి దారి చూపిస్తుంది! ప్రతి
ఒక్కరూ సంతృప్తి, జ్ఞానుల సహకారం, ప్రజ్ఞ ప్రతిబింబింప జేసే వైనము తెలుసుకొంటే
మనస్సు యొక్క ప్రశాంతతను సాధించగలడు.
सन्तोषः परमो लाभः सत्सङ्गः परमा गतिः ।
विचारः परमं ज्ञानं शमो हि परमं सुखम् ॥
संतोष उच्चतम प्रोद्भवन है; बुद्धिमानों का संग ही सर्वोत्तम उपलब्धि है। प्रतिबिंब ज्ञान का सर्वोपरि
रूप है; मन की शांति सुख का चरम है।
व्यक्ति अनेकानेक रूपों में धन संचय कर सकता है। वह पूरी दुनिया में सबसे अमीर व्यक्ति हो
सकता है। हालाँकि, वह अमीर नहीं है जिसके पास सबसे अधिक है, लेकिन उस आदमी अमीर है जिसे
सबसे कम चाहिए! संतोष व संत्रुप्ति के बिना, कोई भी संपत्ति उसे खुश नहीं रखसकती। इसलिए,
संतोष का उपार्जन उच्चतम क्रम का उपार्जन है।
लोग उन लोगों का अनुकरण करते हैं जो उनके आसपास हैं। कोई खुद को तभी बेहतर बना सकता
है, जब उसके पास अनुकरण करने के लिए खुद से बेहतर कोई हो। यह केवल अच्छे और बुद्धिमानों
की संगति में ही हो सकता है। अगर कोई उस तरह का साहचर्य को प्राप्त कर लेता है, तो खुद को
बेहतर बनाना केवल समय की बात है। इसलिए, अच्छी परिषद् प्राप्त करना अद्वितीय है।
पढ़ना, सुनना, देखना - ये सब सीखने के साधन हैं। लेकिन, जब तक यह प्रतिबिंबित न हो और किसी
के जीवन में शामिल न हो, उसे उस ज्ञान का अधिकार नहीं है। इसलिए प्रतिबिंब ज्ञान का सबसे अच्छा
रूप है।
कुछ लोग कह सकते हैं कि खुशी कई चीजों में मिल सकती है - बड़ी संपत्ति, मोटा बैंक बैलेंस या एक
शानदार कार। वे क्षणभंगुर हैं। संपत्ति खो सकती है, बैंक बैलेंस घट सकता है, कार में जंग लग सकती
है। जो सदा रहता है वह है मन की शांति। यदि कोई मन की गडगडाहट को शांत करने में सफल हो
गया है, तो उसने खुशी की पराकाष्ठा पाई है।
यह श्लोक प्रगति, उपलब्धि, ज्ञान और आनंद का अग्रदूत हो! सभी को संतोष, बुद्धिमानों की संगति,
चिंतन करने का समय और मन की शांति मिले।
santoṣaḥ paramo lābhaḥ satsaṅgaḥ paramā gatiḥ ।
vicāraḥ paramaṃ jñānaṃ śamo hi paramaṃ sukham ॥
Contentment is the highest accrual; company of the wise is the best attainment. Reflection is the
paramount form of knowledge; quietude of the mind is the zenith of happiness.
One may accumulate wealth in many forms and shapes. He may be the richest person in the
entire world. However, he is NOT rich who has the most, but who needs the least! Without the
factor of contentment, no amount of possessions will make him happy. Hence, the accrual of
contentment is the accrual of the highest order.
People tend to emulate those that are around them. One can progressively better himself only if
he has someone better than himself to emulate. That can happen only in the company of the good and wise. If one attained that company, bettering himself is only a matter of time. Hence, attaining good company is unparalleled.
Reading, listening, watching - all these are means of learning. But, unless it is reflected upon and
inculcated into one's life, he does not have the authority of that knowledge. Hence reflection is
the best form of knowledge.
Some may say that happiness can be found in many things - having big possessions, a fat bank balance or a sleek car. Those are ephemeral. Possessions can be lost, bank balance can dwindle and a car can get rusty. What lasts forever is the tranquility of the mind. If one has succeeded at silencing the mind's chatter, he has found the zenith of happiness.
May this verse be a harbinger of progress, achievement, knowledge and enjoyment! May everyone attain contentment, company of the wise, time to reflect and the serenity of the mind.
స్వస్తి.
****************************************
No comments:
Post a Comment