అజరామర సూక్తి - 180 अजरामर सूक्ति - 180 Eternal Quote - 180

  అజరామర సూక్తి - 180

अजरामर सूक्ति - 180

Eternal Quote - 180

https://cherukuramamohan.blogspot.com/2021/03/180-180-eternal-quote-180.html

दारिद्र्यात्पुरुषस्य बांधवजनो वाक्ये न संतिष्ठते l

सुस्निग्धाः विमुखीभवन्ति सुहृदः स्फारीभवन्त्यापदः  l

सत्त्वं ह्रस्वमुपैति शीलशशिनः कान्ति परिम्लायते l

पापम् कर्म च यत्परैरपि कृतं तत्तस्य सम्भाव्यते ll - मृच्छ कटिकम् (राजा शूद्रक)

దారిద్ర్యాత్పురుషస్య బాంధవజనో వాక్యేన సంతిష్ఠతే l

సుస్నిగ్ధాః విముఖీ భవంతి సుహృదః స్ఫారీభావంత్యాపదః l

సత్వమ్ హ్రస్వముపైతి శీలశశినః కాంతి పరిమ్లాయతే l

పాపం కర్మచ యత్పరైరపి కృతం తత్తస్య సంభావ్యతే ll - మృచ్ఛ కటికము (రాజా శూద్రక)

పై శ్లోకము చదివిన తరువాత కోరికను ఆపుకోలేక అన్వర్థముగా  దిగువ కనబరచిన 

అష్టపాద ఉత్పలమాలిక నల్లి మీముందు ఉంచినాను. 

వద్దకు రారు బాంధవులు వద్దని పోదురు మిత్రులెల్లరున్

హద్దును దాటి యవ్విధియు అన్నివిధంబుల బాధగూర్చు, నిన్

వద్దని వీడు దైహికము బౌద్ధికమైన బలంబు లెల్లయున్

అద్దము గాగ నిల్చు నిజ అద్భుత శీలము మాసిపోవు, నీ

వెద్దియు తప్పు చేయకనె విద్విషులౌదురు ఆప్తులెల్లరున్

వద్దుర డబ్బులేక వసి వాడిన రంభ పలాశ మైన నీ

వెద్దరి జేరలేక బిల మేర్పడ మున్గెడు  నావ రీతిగా

దిద్దగలేవు జీవితము దిక్కెటుతోచక రామ మోహనా!

ఒకసారి వ్యక్తి దరిద్రుడైనాడంటే, అతని మాట బందువులు సరకు చేయరు, 

స్నేహితులతని విసర్జించుతారు, అతని దురదృష్టము విచ్చలవిడిగా తాండవము 

చేస్తుంది, శారీరిక మానసిక బలహీనతలు పుష్కలముగా ఏర్పడుతాయి. కళకళలాడే 

తన భాగ్యచంద్రుడు వెలవెల పోతాడు, మరియు పరులు చేసిన తప్పులు కూడా తన 

నెత్తిపైకి రావచ్చు. మరి ధనమే సర్వస్వమా అంటే అది నిజము కాదు . పెద్దలు ఈ మాట 

కూడా చెప్పినారు .

'అర్థానాం ఆర్జితం దుఃఖం ఆర్జితానాంచ రక్షణే l

ఆయేత్ దుఃఖం వ్యయేత్ దుఃఖం కిమర్థం దుఃఖ భాజనం' ll

డబ్బు సంపాదించితే దాచుకొనే బాధ పడవలె, డబ్బు ఖర్చుచేస్తే సంపాదించే బాధ 

పడవలె, కాబట్టి దుఃఖ కారకమైన డబ్బు ఎందుకు అని అంటున్నారు. మనము దీనిని 

దుఃఖము కలిగించే  డబ్బువద్దు అన్న మాటను ఎట్లు అన్వయించుకోవలెనంటే , 

అవసరానికి తగిన సంపాదన కావలసినదేకానీ అపరిమిత సంపాదన అనవసరము అని. 

మనము హద్దుమీరి సంపాదించినది మంచిచెడ్డలనరసి పాత్రునికి దానము చేయవలెను.

కలిమిగల లోభికన్నను

విలసితముగ పేదమేలు వితరణియైనన్

చలిచెలిమ మేలుకాదా

కులనిధి యంబోధికన్న గువ్వల చెన్నా

అన్నది గువ్వలచెన్న శతక కర్త చెప్పిన నీతి వాక్యము.

కావున సంపాదన మన అదుపులో వుండవలసినదే కానీ సంపాదన అదుపులోనికి 

మనము పోకూడదు.

दारिद्र्यात्पुरुषस्य बांधवजनो वाक्ये न संतिष्ठते l

सुस्निग्धाः विमुखीभवन्ति सुहृदः स्फारीभवन्त्यापदः  l

सत्त्वं ह्रस्वमुपैति शीलशशिनः कान्ति परिम्लायते l

पापम् कर्म च यत्परैरपि कृतं तत्तस्य सम्भाव्यते ll - मृच्छ कटिकम् (राजा शूद्रक)

अगर किसी का किस्मत न ठीक होके जरीब बनजाता है तो उनके रिश्तेदार उनका कदर नहीं करते,दोस्त हाथ छोड़ देते,तकदीर सरपे नाचती रहती है, शरीर और मानसिक क्लेश बहुत सारे होजाते हैं| अपने भाग्य चन्द्रमा कांतिहीन होजाता है| दूसरोंके किये हुवे दुष्कार्यों का फल इन लोगों को भुगतना पड़ता है|

हमारे पूर्वजों ने ऐसा भी कहे हैं|

अर्थानां आर्जितम् दुःखम् आर्जितानांच रक्षणे

आयेद्दुखं व्ययेतः दुःखम् किमर्थम् दुःख  भाजनम्

आद्मीई को पैसा कमानेसे या गमानेसे भी व्यथा तो होता ही है| कमाएंगे तो हम उस के आरक्षण में जुटे रहना पड़ता है और गमायेंगे तो फिर कमाना पड़ता है| तब यह दुःख का कारण होनेवाला पैसा कमाना ही क्यों ?

अगर इ दोनों टिप्पणियाँ मिलकर पढेंगे तो यह महसूस होता है की जितना तक का अवसर है उतनातक कमाना ही है और अगर उसके आगे भी कमाई निकलजाती है तो वह पैसा उन दरिद्रों में बाँट देना चाहिए जिन को उस पैसे का सही अवसर है|

Daaridryaatpurushasya baandhavajano vaakye na santishthate l

Susnigdhaah vimukheebhavanti suhridah sphaareebhavantyaapadah l

Sattwam hraasamupaiti sheelashashinah kaantih parimlaayate l

Paapam karma cha yatparairapi kritam tattasya sambhaavyate ll

 (Mrichchhakatikam (Raja Sudraka)

 If one is poor,  his relatives don’t heed his words, even loving friends neglect him, his 

misfortunes spread out, his physical and mental strength shrinks, the moon of his good 

conduct becomes pale and even the wrongs committed by others are foisted on to him.

Let us see another shloka from Sanskrit:

Arthaanaam aarjitam duhkham aarjitaanaancha rakshane

Aayeddhukham vyayeddukham kimartham duhkha bhaajanam.

If we earn more we have to be careful and take strain to safeguard it. If we lose money we 

have to strain again to earn. In either way we are committed to the pain. Hence we have to 

earn that much which suits our needs and the rest to be distributed to the poor and the 

oppressed.

స్వస్తి.